ԳՈՐՇԱՄՈՒԿԸ

-Սովի մասին ավելորդ է մտածել`մառանում լիքը բերք ու բարիք կա.  ցորենով լի պարկեր, տարբեր մրգերի չրեր, չորացրած սնկեր, ալյուր ու շաքարավազ: Չէ, շաքարավազի մասին հիշել  չարժե:- Հըմ,- քթի տակ <հըմ>  արեց գորշ մուկը: Գորշ գույնի էր տեսքը, դրա համար անունն էլ Գորշամուկ էր:

Գոհ էր ապրուստից, գոհ էր իր գորշ գույնից` սիրում էր իրեն Գորշամուկ անունը տալ`գետնի վրա աչքի չէր ընկնում, բայց հո ճարպիկ ու արագավազ էր:

Քթին հոտ դիպավ, անդուր հոտ էր: Մոտից անցնելուց տեսավ, որ պանիր է:

-Հըմ, -նորից քթի տակ <հըմ> արեց Գորշամուկը,- այսքան եղածի մեջ պանի՞ր պիտի ուտեմ: Ինչիս է պետք: Երբ եմ պանիր կերել, որ հիշեմ: Իմ սիրելի ուտեստը ցորենն է, մրգերն են, չրեղենն  էլ չեմ հրաժարվի կրծմրծելուց: Վայ, մարդ էլ այսքան տարօրինակ լինի,-մտածեց Գորշամուկն ու նորից  անցավ պանրի մոտից:

-Ահա՜, դա այնքան էլ պանիր չէր,- հասկացավ նա: Աչքից չվրիպեց պանրով թակարդը, որին քիչ էր մնում դիպչեր:

-Այլևս այդ ճանապարհով չեմ գնա, - որոշեց Գորշամուկը և իրեն հատուկ ճարպկությամբ, վազքով շրջաններ արեց մառանում: 

Իր տեղը չէին իմանա, եթե չմատնվեր: Ավելի շուտ` ինքն իր մասին մատնեց: Ցորենի պարկի բերանը բաց էր մնացել, Գորշամուկն էլ որոշեց պարկի բաց բերանից հեշտ ու հանգիստ ուտել: Դե, բացբերանը`բացբերան է: Տանտիրուհու ցորենով լի ափսեից հազիվ դուրս պրծավ, բայց մնաց նշանառության տակ: Հիմա թակարդ են լարել պանրով:

-Ես այդ պանիրն ուտողը չեմ, թող գան հետ տանեն,- վճռված էր:

Հաջորդ օրը Գորշամուկը յուղոտ հոտ առավ, յուղոտ հացի հոտ էր:

-Ուտեմ-չուտեմ,- մտածում էր Գորշամուկը, հազիվ զսպելով ուտելու ցանկությունը: Զգուշությունը պահելով մոտեցավ.

-Թակարդ է, փախիր,-ինքն իրեն համոզեց նա:

Փախչելուց լավ էր, փախավ:

-Եթե կարծում են, որ այսքան ուտելիքի մեջ քաղցած եմ մնում, ու թակարդում դրած հացուպանիրը պիտի ուտեմ, սխալվում են: Ես իրենց իմացած մկների նման չեմ,-ինքնավստահ մտածեց Գորշամուկը: -Պարկի բերանից չեմ տանի, պարկի տակից` աննկատ կրծելով,  հատիկ - հատիկ կտանեմ,- որոշեց Գորշամուկն ու շարունակեց ապրել ինքն իր համար:

Մի օր անտես հյուրի հոտ առավ: Ուզում էր ճանաչել: Ցերեկվա լույսի տակ մոտեցավ այդ քնած գազանին:

-Ալարկոտի մեկն է երևում,- մտածեց նա: Բա սա չի՞ սովածանում, բա որ քնա՞ծ էլ մնա: Արթնացնե՛մ, մառանի բերք ու բարիքի տեղերը ցույց տամ, թո՛ղ ինքն էլ ուտի, - որոշեց Գորշամուկը:

 Բայց հազիվ էր հպվել քնածին, հետ քաշվեց ծակող ցավից:

-Թշնամի է երևում,- հասկացավ Գորշամուկը,- սրանից լավ կանեմ հեռու մնամ:

Բայց ինչքան էլ զգուշությունը պահեր Գորշամուկը, մի գիշեր, քիթ - քթի, հանդիպեց նրան:

-Ես քեզ համար համեղ չրեր ունեմ պահած,- վախեցած ծվծվաց Գորշամուկը: Դու հանգիստ կարող ես ուտել, քեզ չեմ խանգարի,- ասաց ու վազեց չրեղենի կողմը:

-Ճիշտ որ, ինչ լավ ուտեստներ կան, չորացրած միրգ ու սնկեր,- ուրախացավ փշոտ գազանը հոտոտելով ճանաչելի ուտեստները:

-Լավ, ես այստեղ եմ, որ իմ փշերով ծակծկեմ ու սատկացնեմ քեզ: Ինձ բոլորը ոզնի են ասում: Բայց այսքան եղածի մեջ քեզ ուտելը անհամ բան կլինի..

-Հավատա՛,  դու այստեղ քաղցած չես մնա, այնքա՜ն շատ ուտելի բան կա...Դու կարող ես գիշերը այստեղ տիրություն անել, ինչքա՛ն ուզես `կշտանաս, ես ցերեկը մի քանի հատիկով էլ կկշտանամ - կսովածանամ:

-Երևի ճիշտ ես ասում,- մտմտաց ոզնին,- փորձենք այդպես անել: Աշխատիրը գիշերը ձեռքս չընկնել, թե չէ կսպանեմ`դրա համար եմ այստեղ:

-Այո, կաշխատեմ,- հուզառատ ծվծվաց Գորշամուկն ու չքացավ մթության մեջ:

Տանտիրոջ աչքից չվրիպեց չրերի պակասելը, չորացրած սունկն էլ մի հատիկ էր մնացել: Ոզնին էր ուտողը`կասկած չկար: Էլ ինչու նրան թողնել մառանում: Որոշված էր` ոզնուն հանեցին մառանից:

Գորշամուկը անմիջապես զգաց ոզնու բացակայությունը` քանի օր էր ձայն չուներ գիշերվա լռությունը:

-Լավ է, մենակ ավելի հանգիստ է, - մտածեց Գորշամուկն ու նորից վախեցավ,- եթե հանգիստ թողնեն ուտել:

Իզուր չէր Գորշամկան վախերը: Կատվի մլավոցը` հեռվից - հեռու, դող էր բերում մարմնին: Իսկ հիմա մոտիկից էր լսվում, նրա հոտն էլ քթին էր դիպչում:

-Չէ, ինքը խելոք մուկ է, այսքան ուտելիքի մեջ սովից չի սատկի: Կատվին հետևից կգցի,  կգժվացնի, կուտի իր բաժին ցորենն ու պարկի կրծոտած մի անցքից կմտնի, մյուսով կփախչի:

-Մյաու, մյաու,- մլավում էր կատուն մառանով մեկ:

Մի մկան համար փականքի տակ մնալը հեչ սրտովը չէր: Իր կաթն ու ձուկը թողած, մո՞ւկ էր որսալու: Բայց ի՞նչ աներ, ստիպված պիտի փորձեր:

-Դե բռնվի՛ր, կատո՛ւ, քեզանից իմ վախն ինձ ուժ կտա,- որոշեց Գորշամուկն ու  կատվին գցեց հետևից: - Տեսնենք ո՞վ ավելի լավ պահմտոցի կխաղա: Դե՛, կատո՛ւ, վերև-ներքև, աջ ու ձախ…

Մի այնպիսի իրարանցում սարքեցին մուկ ու կատու խաղալով` մառանում շաղ տալով ցորենը,  ամանեղենն ու չրեղենը: Ո՞ր տանտերը կուզենար մառանում այդպիսի՛ կատու ունենալ` դուրս վռնդեցին:

-Ես սրանց չափ վնաս հո չե՞մ տվել, ինչո՞ւ են բոլորով ընկել իմ հետևից,- չէր հասկանում Գորշամուկը :-Ա՜խր իմ կերածը հատի՛կ-հատի՛կ է: 

 Վախով լի  ապրելու օրեր էր գլորում Գորշամուկը: Բայց գնալով ապրուստը պակասում էր: Մի օր նկատեց, որ պարկի տեղը մի քանի հատիկ ցորեն էր թափված մնացել: Էլ ի՞նչ ցորենով լի պարկ, ի՞նչ չրեղեն`չկա՛ր, վերջացել էր: Ուտո՛ղը հո մենակ ինքը չէ՜ր:

Նկատել էր, որ մառանի բացված դռնից օրը արևոտ է երևում:

-Մառանից դուրս գալ է պետք, ինչ գնով էլ լինի, պետք է լույս աշխարհ դուրս գալ,- որոշեց Գորշամուկն ու հենց բացվեց մառանի դուռը` դուրս թռավ: Այնպիսի արագությամբ սահեց դռնից դուրս, որ թռչունն այդպես չէր կարող արագ թռչել:

Իսկ դրսում տաք էր ու արևոտ:

-Ձմեռնամուտին  կվերադառնա՛մ,- ինքն իրեն խոստացավ Գորշամուկը: 

ՀԱՍՄԻԿ ԱՋԱՄՅԱՆ